Referaty

Murek

Język białoruski:
[link widoczny dla zalogowanych]

Marta

Czy ktoś mógłby wrzucić tę rozpiskę, którą J. dawał na początku - chodzi mi o wyszczególnione tematy

Murek

Grażdanka- referat Magdy Mroczkowskiej:
[link widoczny dla zalogowanych]

Murek

Język Bułgarski i Macedoński - cechy językowe, referat Mileny Starczewskiej:

[link widoczny dla zalogowanych]

EDIT
Teraz zauważyłem, że tamte linki mają limit do 10 pobrań, jak się skończy, to wystarczy mi dać znać na gg (2801116) i wrzucę na inny serwer.

Murek

Jeszcze raz, bo linki wygasły, czyli referaty dziewczyn plus moje ścierwo:
[link widoczny dla zalogowanych]
Peace

Murek

No to naspamuję jeszcze raz. Ma ktoś wszystkie referaty? Jak tak to poproszę paczę na speedyshare albo na [link widoczny dla zalogowanych] , bo większość początkowych wygasła.
Z góry dzięki.

agnieszka w.

Dołączam mój referat:
J.rosyjski, ukraiński i białoruski należą do najliczniejszej grupy wśród Słowian - grupy wschodnio-słowiańskiej.
Kilka cech różniących j.ros. od ukraińskiego i białoruskiego:

1. W j.ros. wymawia się głoskę g jak w j.polskim np. noga, gora, gotov. natomiast po ukraińsku i białorusku wymawia się h krtaniowe np. ukraiń. noha, hora, hotov. W rosyjskim wymawia się g zamiast h nawet w wyrazach obcych np. Gamlet 'Hamlet', Gomer 'Homer', gimn 'hymn'.
2. Charakterystyczną właściwością j.ros i białoruskiego jest tzw. akanie. które polega na tym, że nie akcentowane samogłoski a i o nie różnią się w wymowie. Zwykle w sylabach nie akcentowane samogłoski ulegają skróceniu, ich wymowa jest przytłumiona. W sylabach bezpośrednio przed akcentem wymawia się zamiast samogłosek a i o samogłoskę krótką podobną do a, natomiast w sylabach następujących po akcencie lub dalszych przed akcentem zamiast nie akcentowanych a, o wymawia się samogłoskę jeszcze bardziej niewyraźną (tzw. szwa e odwrócone ) podobną trochę do króciutkiego a lub y.
Pisownia rosyjska nie dopuszcza akania więc pisane: voda, za vodoj wymawia się vada, za vadoj.

W nielicznych tylko wyrazach rosyjskich akanie weszło do pisowni
W białoruskim natomiast akanie jest charakterystyczną cechą ortografii.

Po spółgłoskach miękkich nie akcentowane samogłoski a, o, e również się redukują, ale nie do postaci a lub ә , tylko najczęściej podobnie do krótkiego i lub do wąskiego e. Taką wymowę nazywa się ikaniem lub ekaniem.
Zjawisko akania nie istnieje w j.ukraińskim, nie występuje również w narzeczach północno-rosyjskich. Powstało ono pod wpływem silnego akcentu rosyjskiego, który osłabia sylaby nie akcentowane.

3. W niektórych wyrazach rosyjskich występuje połączenie oj, ej zamiast poleskiego yj, ij. Szczególnie widoczne jest to w zakończeniach przymiotników męskich np. slepoj 'ślepy', mołodoj 'młody'. W pisowni obecnej rozróżnia się końcówkę -oj pod akcentem od -yj bez akcentu np. miłyj, nowyj, staryj.

4.W języku rosyjskim utrzymuje się miękka wymowa spółgłosek cz, r, t, d. W j. białoruskim i ukraińskim spółgł. cz wymawiana jest twardo jak w j.polskim. Spółgł r w białoruskim jest twarda, a w ukraińskim miękka.

5.Charakterystyczne dla j.rosyjskiego są również miękkie długie spółgłoski szumiące szsz, żż. W ukraińskim i białoruskim wymawiane są tu twarde głoski szcz, żdż.

6.W rosyjskim utrzymuje się połączenie spółgłoski z j. np.
natomiast w ukraińskim i białoruskim w wyrazach tego typu zamiast j wymawia się spółgłoskę podwojoną

7.W j. rosyjskim samogłoski u, o mogą występować na początku wyrazów, natomiast w białoruskim i ukraińskim najczęściej pojawia się pomocnicza samogłoska w-, h-, j-.

8.Rosyjskie wyrazy zakończone na -ka, -ga, -cha w celowniku i miejscowniku liczby pojedynczej zatrzymują spółgłoski k, g, ch zmiękczone. np. ruka : w ruke, noga : na noge.
Natomiast w ukraińskim i białoruskim regularnie w tych formach zamiast k, g, ch pojawiają się c, ź, ś.

9.W j. rosyjskim zamiast wołacza używa się formy mianownika. Natomiast w białoruskim wołacz występuje jeszcze w rzeczownikach męskich, a w formach żeńskich zastępuje już mianownik. W j.ukraińskim ostał się jeszcze wołacz w formie żeńskich rzeczowników.

10.Typowe dla j.rosyjskiego jest zakończenie -vo w dopełniaczu l.poj. zaimków i przymiotników np. mojevo, tvojevo. W ukraińskim i białoruskim w tym miejscu występuje końcówka -ho.

11.W j. ros. zatraciła się osobna forma 1os. l.mn. trybu rozkazującego i tym miejscu używa się form dokonanych 1os. l. mn. czasu teraźniejszego, lecz podkreślonych wyraźną intonacją. W językach ukraińskim i białoruskim osobna forma 1os. l.mn. trybu rozkazującego utrzymała się do dziś.

12.Słownictwo ukraińskie i białoruskie jest bardziej podobne do siebie niż do słownictwa rosyjskiego, wynika to z tego, że wyrazy białoruskie i ukraińskie brzmią podobnie jak w j.polskim albo są zapożyczeniami z polskiego, a w j.rosyjskim polonizmów jest bardzo mało.
13.Charaktersytyczną cechą słownictwa rosyjskiego jest duża ilość wyrazów pochodzenia cerkiewno-słowiańskiego, albo wymawianych na sposób cerkiewno-słowiański.
Połowa wyrazów rosyjskich wiąże się z tradycją języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, której śladów w językach białoruskim i ukraińskich nie widać. Wynika to z pochodzenia i historii języków literackich na Rusi.

J. ukraiński.
1.Typowa dla j.ukraińskiego jest twarda wymowa spółgłosek przed e. np. bere, nese, veze. oraz przed dawnym i, które wymawia się jak y. Jest to zjawisko fonetyczne występujące bardzo często – jest to najważniejsza właściwość j.ukraińskiego, bo w żadnym innym języku słowiańskim twarda wymowa spółgłosek nie istnieje. Cecha ta rozwijała się w ciągu XII-XVw. i dziś głównie według tej wymowy określa się ukraińską granicę językową wśród obszarów językowych białoruskich czy rosyjskich. Cecha ta nazywa się dyspalatalizacją spółgłosek. Proces ten rozwijał się w ślad za wokalizacją jerów. np. formy den (dzień), pen (pień) powstały z prasłowiańskiego *DbNb, *PbNb, w których po zaniku końcowych jerów słabych spółgłoski pozostały miękkie, natomiast przed zwokalizowanym jerem w postaci e spółgłoski stwardniały.
2.Charakterystyczną cechą j.ukraińskiego jest to, że w miejscu dawnego e(jać) , mówi się i pisze i.
Nowe i rozwinęło się w j.ukraińskim w wielu wyrazach zamiast o lub e w sylabach zamkniętych, viz : voza 'wóz:wozu'; stih : stoha 'stóg:stogu'; bib : bobu 'bób:bobu'. Widoczne jest że wymiana ukraińska i Surprised

przypomina polską wymianę ó Surprised

, ale występuje o wiele częściej. Podobnie występuje wymiana i:e mid:medu; lid:ledu. (ukraiński ikawizm). W rosyjskim i białoruskim w tych przykładach występuje o, lub e.

3.J.ukraiński cechuje wielka ilość polonizmów, luźnych wyrazów, lub całych zwrotów. np. otrym'aty 'otrzymać', pereszk'oda 'przeszkoda', rachunok 'rachunek', harb'ata.
Wynika to z wielowiekowego związku politycznego i kulturalnego Ukrainy z Polską.

j.białoruski
1.występuje tzn.ciakanie i dziakanie – zmiana miękkich spółgłosek zwartych t i d, występujących w języku rosyjskim i ukraińskim, przez zwartoszczelinowe ć i dź jak w j.polskim. np. adźin 'jeden' Głoski te rozwinęły się w j.białoruskim w XVIw. z dawniejszych t,d, które zachowały się w j.rosyjskim i ukraińskim do dziś.

2.Ważną cechą j.białoruskiego jest akanie, które zostało wprowadzone do pisma. Akanie białoruskie nie skraca tak bardzo samogłosek nie akcentowanych o,e,a jak w jęz.rosyjskim.

3.Charakterystyczną cechą wymowy i pisowni białoruskiej jest częste używanie krótkiego u lub u niezgłoskotwórczego. Głoska ta występuje też w jęz.ukraińskim ale nie tak często jak w białoruskim i nie jest tak wyraźnie zaznaczana w piśmie. Skrócone u niezgłoskotwórcze występuje: w przedrostku i spójniku u. – u s'yna, umor 'umarł'; zamiast u zamykającego sylabę syn'ou; zamiast ł zamykającego sylabę vouk 'wilk', z p'oudna 'z południa'.

4.Często używane są różne charakterystyczne wyrazy pomocnicze, przyimki i przysłówki. np. słówko ći najczęściej pojawia się w pytaniach. (czyś Ty tego nie widział, czyś ty to powiedział)
J.białoruski jest najbardziej zbliżony do j.polskiego i najbardziej zrozumiały, jest to wynik wielowiekowych związków historyczno-kulturalnych.

TheBrightSideOfTheTito

JERZY TREDER
JĘZYK KASZUBSKI
Kaszubszczyzna jako słowiański język:
Język ten może nie jest związany z państwem i narodem, ale jest związany ze świadomością odrębności kulturowej:
-dostateczna swoistość sfery językowej
-posiadanie odrębnego piśmiennictwa
-świadome rozwijanie języka, literatury, kultury
-osobliwości w dziedzinie obyczajów
-nastawienie na odebność spontanicznie-wśród ludu oraz świadome tj. warstw inteligenci
Próby stworzenia własnego piśmiennictwa
-od XVI na Pomorzu Zachodnim, Korfej
-od XIX wieku na Pomorzu Gdańskim – Florian Ceynowa, okres Wiosny Ludów, Kaszubszczyzna traktowana jako zapora przed germanizacją, Ceynowa jest ojcem literackiej kaszubszczyzny, podjął się zadania mając na uwadze wzorce zabytki językowe Pomorza Zachodniego z okresu reformacji religijnej, stworzył alfabet, pisownię, normy gramatyczne, biorąc jako podstawę kaszubszczyznę z domu tj. Pucka
ZASIĘG
Kaszubi zamieszkują obszar Pomorza gdańskiego. Wykazują wewnętrzne zróżnicowanie, które pogłębiało się w warunkach izolacji. Podział wg. Friedricha Lorentza wygląda tak:
1)archaiczna północ: Puckie(Morzanie i Rybaki) Wejherowskie (Lesacy)
2)innowacyjne centrum Józcy
3)spolonizowane południe
Wyodrębnił 21 grup a wśród nich 70 gwar.
SYTUACJA SOCJOLINGWISTYCZNA
Kaszubi żyją na terenie zamieszkałym przez ok. 1,2 mln ludności, która oficjalnie posługuje się polszczyzna a nieoficjalnie etnolektami: a)autochtoński kaszubski, b)przyniesionymi przez migrantów z Kresów.
Kaszubi są przeważnie dwujęzyczni, w okresie zaborów byli trójęzycznidom-kaszubski, kościół-polski, szkoły i urzędy-niemiecki. Na obszarze zwartego osadnictwa po kaszubsku mówi 80-905 Kaszubów przy czym dla 60% z nich to główny język. Powszechnie mówią tak ludzie starsi, gospodynie domowe i rolnicy. Młode pokolenie, szczególnie uczniowie unikają kaszubszczyzny. Średnie pokolenie i robotnicy używają równie często kaszubszczyzny i polszczyzny. Po kaszubsku mowi się przewaznei w nieoficjalnych kontaktach na wsi (rzadziej w mięscie, wyjątkowo w instytucjach publicznych), w rodzinie między dziadkami i rodzicami, rzadziej z najmłodszymi. Dzieci uczą się nieraz kaszubszczyzny od rówieśników.

ETAPY EWOLUCJI KASZUBSZCZYZNY LITERACKIEJ
Elity kaszubskie rozwijają się ju ż 150 lat. W ewolucji można wyróżnić 5 okresów rozwoju:
1.Ceynowy-uznał kaszubski za odrębny język, używając jako środek do piśmiennictwa i literatury, reprezentuje mowę polskiego inteligenta wykształconego na polskich wzorcach, ktoryz literackiej polszczyzny przechodzi na rodzimą mowę
2.Derdowski-łączy kaszubszczzyne tylko literaturą, nie zaakceptował kaszubszczyzny Ceynowy jako zbyt północną i polską-niezrozumiałą i obcą dla Kaszubów, obrał dialekt okolic Chmielna, godził dialekty północne i południowe oraz naturalne polonizmy
3.Młodokaszubi, np. Makowski przejął model Derdowskiego, ale gdy tworzył Remusa porzucił go, tworząc nowy język. Młodokaszubi w formowaniu kaszubskiego korzystali z dorobku i Derdowskiego i Ceynowy, pisownia w połowie drogi między polskim a kaszubskim, wymyślone nowe zasady w celu unikania dwuznaczności. Wpływ słownika Ramułta Slownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego, preforował odmianę środkową
4.zrzeszeńcy- perspektywa ukształtowania kaszubszczyzny literackiej, stojący na stanowisku odrębności językowej kaszubszczyzny, preferowali cechy kaszubszczyzny północnej, stamtąd się wywodzili, wprowadzali neologizmy fonetyczne, sztuczne formy, słowotwórcze i słownikowe nawiązując do archaicznej północnej kaszubszczyzny. Powstał trudny język (przykład Ewangelia Franciszka Gruczy, poezja Jana Rompskiego)
Sprzeciw w kręgach „Kleki”, gdzie krytykowano formy niemożliwe do odczytania dla Kaszubów, uważali że tworzy się odrębności wobec j. polskiego na siłę, uważali kaszubski nie za język ale za dialekt, który powinien przyjąc pisownie zgodną z j.polskim.
5. Pisarze po II Wojnie Światowej
Istniejąca 150 lat pisana kaszubszczyzna nie osiągnęła wspólnej postaci, wykazuje jednak częściowe znormalizowanie, a ogólny kierunek wyznaczyły słowniki Labudy i Trepczyka i twórczość Zreszeńców. W języku współczesnych pisarzy silniejsze są cechy kaszubszczyzny domowej, przez co zyskuje ona na naturalności.
Praktyczne aspekty ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym (6. 01. 2005. Dz. U. 2005 Nr 17 poz.141.)
W 2003 roku Zrzeszenie Kaszubsko pomorskie planowało wpisać Kaszubów do grupy mniejszości etnicznych. Kaszubi uważają się jednak za Polaków i nie chcieli być uznani za mniejszość. Postanowiono wesprzeć Europejską Kartę języków regionalnych i mniejszościowych, na która j. kaszubski został wpisana w maju 2003 roku. W 2005 roku Sejm uchwalił ustawę, która wyszczególnia mniejszości narodowe posiadające własne państwo(np. Ukraińcy), oraz etniczne, które tego państwa nie posiadają (np. Tatarzy). Ustawa przyznaje im szczególne prawa: używanie własnego języka w instytucjach i urzędach, uczenia się go i pielegnowania. Ustawa ta podaje, ze język kaszubski jest językiem etnicznym. Gdy chodzi o traktowanie tego języka, zapewnia mu ochronę prawną, stosują się wobec niego przepisy odnoszące się do jezyków mniejszości. . Praktyczne aspekty funkcjonowania tej ustawy dotyczą 2 sfer: szkolnictwa i administracji.
Szkolnictwo
MENiS ogłosiło w 2005 roku dokument o Zasadach organizacji i finansowania nauczania języka kaszubskiego:
-szkoła sama podejmuje decyzję o nauczaniu języka od września danego roku szkolnego na wniosek uczniów lub rodziców
-na stworzenie klasy potrzeba od 7 – 14 uczniów
-jęzeli szkoła nie ma możliwości zorganizowania lekcji dyrektor przekazuje sprawę organowi prowadzącemu szkołę, który musi wówczas zorganizowac miedzy szkolny system nauczania
-nauczanie opiera się na podręcznikach zatwierdzonych prze odpowiedniego ministra i subwencjonowane jest przez państwo
Dziś w około 500tysiecznej społeczności kaszubskiej około 80 tysięc osób a pisze tylko 300 po kaszubsku. Fakt ów nie może dziwić, skoro do 1989 roku kaszubski w ogóle nie był obecny w szkołach. W roku szkolnym 2004/2005 uczyło się kaszubskiego w szkolach podstawowych ok. 5000, gimnazjum 1345, średnich 260. W 2006 roku na terenie Kaszub mieszkało ok. 150 nauczycieli j. kaszubskiego. Istnieje duże zapotrzebowanie na tego typu nauczycieli, ale zgłaszają się kolejni chętni. Uprawnienia można było zdobyć na studium podyplomowym na Ug oraz w Zrezeszeniu Kaszubsko-Pomorskim.
W roku szkolnym 2004/2005 po raz pierwszy w historii można było zdawac maturę z języka kaszubskiego. Egzamin obejmował prezentację na wybrany temat. Część pisemna: praca pisemna na temat kultury, 2 testów słowno gramatycznych oraz tłumaczenia z kaszubskiego na polski.
Z wprowadzeniem kaszubskiego do szkół wiąże się problem standaryzacji tego jezyka. Autorzy podręczników oraz konspektów opierali się w zakresie słownictwa niegwarowego np. terminologii naukowej słownikiem Jana Trepczyka a od niedawna nowym słownikiem Eugeniusza Gołąbka.

Administracja
W wyniku spisu powszechnego z 2002 r. okazało się, że gmin, w których co najmniej 20% mieszkańców zadeklarowało, że ich ojczystym językiem jest kaszubski, jest 10. Konsekwencją tego jest fakt, że w tych gminach językiem pomocniczym (drugim po polskim), uprawnionym do używania w urzędach jest jęyk kaszubski, do którego znajomości zobowiązani są urzednicy (za co przysługuje specjalne wynagrodzenie0, zmuszeni udzielac odpowiedzi po kaszubsku w mowie i piśmie, jeżeli wtym języku zwróca się interesanci. W tym celu uchwałę o wprowadzeniu kaszubskiego jako języka pomocniczego podejmuje rada gminy. Wówczas wolno wprowadzić na tablice informacyjne dwujęzyczne nazwy miejscowości, ulic, wzgórz, jezior.
Najbardziej widoczną konsekwencją obowiązywania wymienionej ustawy jest zorganizowanie kursów języka kaszubskiego dla ponad 300 urzędników. Uczy się tu ogólnonej literackiej kaszubszczyzny. Kursy obejmują 200 godzin, słuchacze korzystają z podręczników Danuty Pioch oraz ze słownika gwar kaszubskich na tle kultury ludowej autorstwa ks. Bernarda Sychty. Kursy organizuje Akademia Kształcenia Zawodowego w Gdańsku. Kursy finansuje w ¾ Unia i w ¼ rząd RP. W kursach nie musza uczestniczyć urzędnicy, którzy mają maturę z kaszubskiego.
Problemem jest brak terminologii administracyjno-prawnej. Proponuję ją częściowo Jan Trepczyk w Słowniku polsko-kaszubskim, niektóre terminy SA identyczne jak w języku polskim z uwzględnieniem kaszubskiej fonetyki lub czerpią z przyjętych na Kaszubach germanizmów.
Kolejnym ważnym dokumentem promocji kaszubskiego jest przyjęta przez Radę Naczelna Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w 2006 strategia. Zwrócono w niej uwagę, że należy promowac kaszubski wśród najmłodszych i uczyć go już w przedszkolach.

Mojca

Ludzie, mający egzamin jutro (poniedziałek) piszcie jak wam poszło i jakie mieliście pytania.
Wszystkim życzę powodzenia, najwięcej sobie Very Happy

Murek

Pytanie numer 7. Cechy języka Polskiego + tekst czeski

Zagadnienia raczej ogólne, bywały pytania o historię danego języka (najstarsze teksty itd.), Milena jakieś dziwne pytanie dostała. Generalnie do zdania.

Zulka

Ja byłam pierwsza i miałam pytanie nr 26:
- czym się różnią języki wschodniosłowiańskie?
- końcówka dopełniacza w językach słowiańskich (jakie są i z czego się wywodzą)

Asia

Wrzucajcie prosze swoje tematy z egzaminu, bo wszystko jeszcze przede mna Confused

Ines

tekst nr 2 - slowenski, ale + pyt. z glowy - cechy dodatkowe slowenskiego, jakies fakty czy najwazniejsi ludzie z historii jezyka, dialekty i jaki jest literackim

pyt nr 4 - czym rozni sie jezyk rosyjski od wszystkich slowianskich

Mojca

ja mialam cechy języka bułgarskiego (pyt. nr 5) i tekst ukraiński. numer pytania wybieralismy sami
Wszystkim przy okazji mówię, ze mam karty obiegowe, dam jak Ewa bedzie dawac wpisy